Αυτοκινητικό ατύχημα. Επί συγκρούσεως οχημάτων εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις περί αδικοπραξίας του ΑΚ. Συνέπειες παραβίασης των διατάξεων του ΚΟΚ ως προς την συνδρομή αδικοπρακτικής ευθύνης. Η κρίση του δικαστηρίου της ουσίας ως προς την συνδρομή ή μη συντρέχοντος πταίσματος του παθόντος στην πρόκληση της ζημίας του ελέγχεται από τον Άρειο Πάγο. Υποχρέωση των οδηγών κατά τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) να κινούνται στην δεξιά πλευρά της λωρίδας κατεύθυνσης τους, να μην παραβιάζουν τις μονές ή διπλές διαγραμμίσεις των οδών και εν γένει να ασκούν πλήρη εποπτεία του οχήματος τους. Σφάλμα του εφετείου που εξαφάνισε την πρωτόδικη απόφαση και δέχθηκε εν μέρει την αγωγή των αναιρεσιβλήτων επί της βάσεως της συγκλίνουσας υπαιτιότητας των εμπλεκόμενων οδηγών στην πρόκληση του επίδικου τροχαίου ατυχήματος που προκάλεσε τον θάνατο ενός εξ αυτών - οικείου των αναιρεσιβλήτων, διαλαμβάνοντας ωστόσο ανεπαρκείς αιτιολογίες ως προς την υπαιτιότητα του ετέρου οδηγού ήτοι ως προς την απόσταση και τον χρόνο που είχε ώστε να τροχοπεδήσει και να πραγματοποιήσει ελιγμό αποφυγής του οχήματος του θανόντος. Αναιρεί την υπ` αριθμ. 72/2015 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Ανατολικής Κρήτης. Παραπέμπει.

Αριθμός 1652/2017 ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ Δ` Πολιτικό Τμήμα Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ειρήνη Κιουρκτσόγλου - Πετρουλάκη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Ελένη Διονυσοπούλου, Σοφία Ντάντου, Γεώργιο Χοϊμέ και Ναυσικά Φράγκου, Αρεοπαγίτες. Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του, στις 13 Ιανουαρίου 2017, με την παρουσία και του Γραμματέα Αθανασίου Λιάπη, για να δικάσει μεταξύ: Των αναιρεσειόντων: 1) Ανώνυμης ασφαλιστικής εταιρείας με την επωνυμία "..." και ταο διακριτικό τίτλο "...", που εδρεύει στην … και εκπροσωπείται νόμιμα και 2) …… του ……, κατοίκου ..., οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Ευθύμιο Καραΐσκο με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 ΚΠολΔ. Των αναιρεσιβλήτων: 1)…… του ………, 2) …… του ……, 3) …… του ……, κατοίκων ... 4) …… συζ. ……, το γένος ……, 5) …… του ……, 6) …… του …… και 7) ….. συζ. ……, το γένος ……, κατοίκων ..., οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Γεώργιο Στειακάκη με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 ΚΠολΔ. Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 29-5-2012 αγωγή των ήδη αναιρεσιβλήτων, που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Ηρακλείου. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 857/2013 οριστική του ίδιου Δικαστηρίου και 72/2015 του Μονομελούς Εφετείου Ανατολικής Κρήτης. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητούν οι αναιρεσείοντες με την από 5-8-2015 αίτησή τους. Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Η Εισηγήτρια Αρεοπαγίτης Ναυσικά Φράγκου διάβασε την από 17-3-2016 έκθεση του κωλυομένου να μετάσχει στη σύνθεση του Δικαστηρίου αυτού Αρεοπαγίτη Χαράλαμπου Καλαματιανού, με την οποία εισηγήθηκε την αναίρεση της 72/2015 απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Ανατολικής Κρήτης, κατά παραδοχή του πρώτου λόγου αναίρεσης, και την απόρριψη του δεύτερου λόγου αναίρεσης. ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ Κατά την διάταξη του άρθρου 559 αρ. 1 ΚΠολΔ, αναίρεση επιτρέπεται για (ευθεία) παραβίαση κανόνα ουσιαστικού δικαίου αν το δικαστήριο της ουσίας, με βάση τα αναιρετικώς ανέλεγκτα γενόμενα δεκτά από εκείνο, ως αποδειχθέντα, πραγματικά περιστατικά, δεν εφαρμόσει τον συγκεκριμένο κανόνα ουσιαστικού δικαίου, ενώ συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του, ή εφαρμόσει αυτόν, ενώ δεν έπρεπε, καθώς και αν εφαρμόσει αυτόν εσφαλμένα, η δε παραβίαση εκδηλώνεται, είτε με ψευδή ερμηνεία, είτε με κακή εφαρμογή, δηλαδή με εσφαλμένη υπαγωγή ή μη υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών στον κανόνα δικαίου (Ολ.Α.Π. 1/2013). Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 297,298,330 και 914 ΑΚ συνάγεται ότι προϋπόθεση της ευθύνης για αποζημίωση οπό αδικοπραξία είναι η υπαιτιότητα του υπόχρεου, η οποία υπάρχει και στην περίπτωση της αμέλειας δηλαδή όταν δεν καταβάλλεται η επιμέλεια που απαιτείται στις συναλλαγές, η παράνομη, συμπεριφορά του υπόχρεου σε αποζημίωση έναντι εκείνου που ζημιώθηκε και η ύπαρξη, αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της παράνομης συμπεριφοράς και της ζημίας. Η παράνομη συμπεριφορά ως. όρος της αδικοπραξίας μπορεί να συνίσταται όχι μόνο σε θετική πράξη αλλά και σε παράλειψη, εφόσον στην τελευταία αυτή περίπτωση εκείνος που υπέπεσε στην παράλειψη, ήταν υποχρεωμένος σε πράξη, από το νόμο η τη δικαιοπραξία είτε από την καλή πίστη και την κρατούσα κοινωνική αντίληψη. Αιτιώδης δε συνάφεια υπάρχει όταν η πράξη ή η παράλειψη του ευθυνόμενου προσώπου ήταν κατά τα διδάγματα της κοινής πείρος ικανή και μπορούσε αντικειμενικά να επιφέρει κατά τη συνηθισμένη και κανονική πορεία των πραγμάτων το επιζήμιο αποτέλεσμα. Η κρίση του δικαστηρίου της ουσίας ότι τα πραγματικά περιστατικά που δέχθηκε κυριαρχικώς ως αποδειχθέντα επιτρέπουν το συμπέρασμα να θεωρηθεί κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας ορισμένο γεγονός ως πρόσφορη αιτία της ζημίας υπόκειται στον έλεγχο του Αρείου Πάγου , γιατί είναι κρίση νομική αναγόμενη στην ορθή ή μη υπαγωγή από το δικαστήριο της ουσίας των διδαγμάτων της κοινής πείρας στην αόριστη νομική έννοια της αιτιώδους συνάφειας η παράβαση των οποίων ιδρύει τον αναιρετικό λόγο του άρθρου 559 αριθ. 1 ΚΠολΔ. Αντίθετα η κρίση ότι η πράξη ή η παράλειψη υπήρξε ένας από τους αναγκαίους όρους του αποτελέσματος αφορά πράγματα και δεν ελέγχεται ακυρωτικώς. Επίσης, οι έννοιες της αμέλειας και της συνυπαιτιότητας είναι νομικές και επομένως η. κρίση του δικαστηρίου της ουσίας. ως προς τη, συνδρομή ή όχι συντρέχοντος πταίσματος του ζημιωθέντος κατά την επέλευση της ζημίας, υπόκειται στον έλεγχο του Αρείου Πάγου" ως προς το εάν τα περιστατικά, που το δικαστήριο της ουσίας δέχεται ανελέγκτους ως αποδειχθέντα, συγκροτούν την έννοια του συντρέχοντος πταίσματος. Αντιθέτως, ο καθορισμός της βαρύτητας του πταίσματος, και του ποσοστού, κατά το οποίο πρέπει να μειωθεί η αποζημίωση, αφορά εκτίμηση πραγμάτων, που. δεν ελέγχεται ακυρωτικώς. Τα πιο πάνω έχουν εφαρμογή και στην περίπτωση του άρθρου 10 του ν, ΓΠΝ/1911, ως προς την υπαιτιότητα των οδηγών των συγκρουσθέντων αυτοκινήτων, κατά το οποίο είναι εφαρμοστέα η διάταξη του άρθρου 914 ΑΚ. Περαιτέρω από τη διάταξη του άρθρου 300 ΑΚ, η οποία εφαρμόζεται σε κάθε περίπτωση ζημίας και επομένως και σε αυτή από αδικοπραξία των άρθρων 914 επ. ΑΚ προκύπτει ότι όταν στη γένεση ή στην επέλευση της. ζημίας, συντέλεσε και πταίσμα του ζημιωθέντος, κατά την έννοια της διάταξης, του άρθρου 330 ΑΚ, το δικαστήριο της ουσίας μπορεί κατά την ελεύθερη κρίση, του, αφού σταθμίσει τις. περιστάσεις, και ιδιαίτερα το βαθμό του πταίσματος του ζημιωθέντος και του ζημιώσαντος, να μη επιδικάσει αποζημίωση ή να μειώσει τα ποσό αυτής. Σε κάθε περίπτωση η παράβαση των διατάξεων του ΚΟΚ δεν θεμελιώνει αυτή υπαιτιότητα στην επέλευση του αυτοκινητικού ατυχήματος, αποτελεί όμως στοιχεία η στάθμιση του οποίου από το δικαστήριο της ουσίας κρίνεται σε σχέση με την ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της συγκεκριμένης πράξεως και του επελθόντος αποτελέσματος. Η κρίση του δικαστηρίου της ουσίας για τη συνδρομή ή όχι πταίσματος του ζημιωθέντος είναι κρίση σχετική με νομική έννοια κατ υπόκειται σε αναιρετικό έλεγχο κατά τις διατάξεις των άρθρων 559 αριθ. 1 και 19 Κ.Πολ.Δ. Περαιτέρω, κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 559 αρ. 19 Κ. Πολ. Δ., η απόφαση δεν έχει νόμιμη βάση όταν στο αιτιολογικό που συνιστά την ελάσσονα πρόταση του δικανικού συλλογισμού δεν αναφέρονται καθόλου ή αναφέρονται ανεπαρκώς ή αντιφατικώς τα πραγματικά περιστατικά στα οποία το δικαστήριο της ουσίας στήριξε! την κρίση του επί ζητήματος- με ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης και έτσι δεν μπορεί να ελεγχθεί αν στη συγκεκριμένη, περίπτωση συνέτρεχαν οι όροι του κανόνα ουσιαστικού δικαίου που δεν εφαρμόσθηκε ή δεν συνέτρεχαν οι όροι εκείνου που εφαρμόσθηκε. Ιδρύεται,, δηλαδή, ο λόγος αυτός αναίρεσης, όταν από τις παραδοχές της απόφασης δημιουργούνται αμφιβολίες για το αν παραβιάσθηκε ή όχι ουσιαστική διάταξη νόμου. Αναφέρεται σε πλημμέλειες αναγόμενες στη, διατύπωση του αποδεικτικού πορίσματος και δεν ιδρύεται όταν υπάρχουν ελλείψεις που ανάγονται στην εκτίμηση των αποδείξεων και ειδικότερα στην ανάλυση, στάθμιση και αξιολόγηση αυτών και στην αιτιολόγηση του πορίσματος που έχει εξαχθεί από αυτές, αρκεί τούτο να εκτίθεται πλήρως, σαφώς και χωρίς αντιφάσεις. Ο σχετικός αναιρετικός λόγος ιδρύεται και όταν η διατύπωση της απόφασης είναι ενδοιαστική, ώστε το πόρισμα να μην είναι αναμφίβολο. Εξάλλου, κατά το άρθρο 5 παρ. 8 περ. σ` του ν. 2696/1999 (ΚΟΚ). "Στους οδηγούς των οδικών οχημάτων απαγορεύεται: να διαβαίνουν την εκ μιας ή δύο συνεχών γραμμών, κατά μήκος, διαγράμμιση, ως και να κινούνται στην αριστερή πλευρά αυτής. Κατά το άρθρο 12 πορ.1 του νόμου αυτού "Αυτοί που χρησιμοποιούν τις οδούς πρέπει να αποφεύγουν οποιοδήποτε συμπεριφορά που είναι ενδεχόμενα να εκθέσει σε κίνδυνο ή να παρεμβάλλει εμπόδια στην κυκλοφορία, να εκθέσει σε κίνδυνο πρόσωπο ή ζώα ή να προκαλέσει ζημιές σε δημόσιες ή ιδιωτικές περιουσίες. Οι οδηγοί υποχρεούνται να οδηγούν με σύνεση και με διαρκώς τεταμένη την προσοχή......και να μην προκαλούν γενικά με τη συμπεριφορά τους τρόμο, ανησυχία ή παρενόχληση στους λοιπούς χρήστες των οδών....". Κατά το άρθρο 16 παρ. 1 και Ά του ίδιου νόμου "1. Στο οδικό δίκτυο της χώρας ισχύει η δεξιά κατεύθυνση κυκλοφορίας. Ο οδηγός κάθε οχήματος υποχρεούται, τηρουμένων των διατάξεων των άρθρων 12 παρ. 1 και 17 παρ. 6 του παρόντος Κώδικα, να οδηγεί το όχημά του πλησίον του δεξιού άκρου του οδοστρώματος και αν ακόμη ολόκληρο το οδόστρωμα είναι ελεύθερο..... 4. Ο οδηγός δεν επιτρέπεται να κυκλοφορεί σε οδόστρωμα που προορίζεται για την αντίθετη προς την κατεύθυνση του κυκλοφορία....". Κατά δε το άρθρο 19 παρ. 1, 2 και 3 του νόμου αυτού "1. Ο οδηγός οδικού οχήματος επιβάλλεται να έχει τον πλήρη έλεγχο του οχήματος του ώστε να μπορεί σε κάθε στιγμή να εκτελεί τους απαιτούμενους χειρισμούς, 2. ο οδηγός επιβάλλεται να ρυθμίζει την ταχύτητα του οχήματος του λαμβάνων συνεχώς υπόψη του τις επικρατούσες συνθήκες, ιδιαίτερα δε τη διαμόρφωση του εδάφους, την κατάσταση και τα χαρακτηριστικά της οδού, την κατάσταση και το φορτίο του οχήματος του, τις καιρικές συνθήκες, και τις συνθήκες κυκλοφορίας, κατά τρόπον ώστε-να είναι σε θέση να διακόψει την πορεία του σχήματος του μπροστά από οποιοδήποτε εμπόδιο που μπορεί να προβλεφθεί και το οποία βρίσκεται στο ορατό από αυτόν μπροστινό τμήμα της οδού. Υποχρεούται επίσης να μειώνει την ταχύτητα του οχήματος του και, σε περίπτωση ανάγκης, να διακόπτει την πορεία του, όταν οι περιστάσεις το επιβάλλουν. 3. Ιδιαίτερα, ο οδηγός επιβάλλεται να μειώνει την ταχύτητα του οχήματος του σε τμήματα της οδού με περιορισμένο πεδίο ορατότητας, στις στροφές....ως και σε κάθε άλλη; ειδική περίπτωση, που επιβάλλεται μετριασμός ταχύτητας". Στην προκειμένη περίπτωση με την προσβαλλόμενη απόφαση απορρίφθηκε έφεση των αναιρεσιβλήτων - εναγόντων και έγινε δεκτή κατ` ουσίαν έφεση των αναιρεσειόντων κατά της πρωτόδικης απόφασης, κρατήθηκε και δικάστηκε η υπόθεση, έγινε εν μέρει δεκτή η αγωγή και υποχρεώθηκαν οι εναγόμενοι- αναιρεσείοντες να καταβάλουν, έκαστος εις ολόκληρο, τα αναφερόμενα στο διατακτικό της ποσό στους ενάγοντες, ως χρηματική ικανοποίηση λόγω της ψυχικής οδύνης πού οι τελευταίοι υπέστησαν, από τον θάνατο του συγγενή, τους ……, κατά το αυτοκινητικό ατύχημα, που έλαβε χώρα υπό τις αναφερόμενες σ` αυτή συνθήκες και οφείλεται σε συνυπαιτιότητα, τόσο του θανόντος οδηγού (κατά 70%), όσο και του δεύτερου αναιρεσείοντος, οδηγού οχήματος, το οποίο ήταν ασφαλισμένο για την έναντι τρίτων αστική ευθύνη στην πρώτη των αναιρεσειόντων. Το Εφετείο, με την προσβαλλόμενη απόφαση, όπως προκύπτει από την επισκόπηση αυτής, δέχθηκε κατά την ανέλεγκτη αναιρετικά κρίση του, ως αποδειχθέντα, αναφορικά με τα κρίσιμα και ουσιώδη; ζητήματα της υπαιτιότητας των οδηγών των συγκρουσθέντων οχημάτων και της ύπαρξης ή μη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της παράνομης συμπεριφοράς ενός εκάστου των οδηγών και του επελθόντος ζημιογόνου αποτελέσματος, τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: "Την 11-1 -2012 και περί ώρα 06.45`, ο …… οδηγούσε το με αριθμό κυκλοφορίας ... ΙΧΕ αυτοκίνητο, ιδιοκτησίας του υιού του και τρίτου ενάγοντος, …… και εκινείτο στο …ο χιλιόμετρο της Ε.Ο. Ηρακλείου - Αγίας Γαλήνης (περιοχή οικισμού ……) με κατεύθυνση από Αγία Γαλήνη προς Ηράκλειο. Στην θέση του συνοδηγού επέβαινε ο ανωτέρω υιός του και στην θέση πίσω από τον συνοδηγό, η σύζυγός του, πρώτη ενάγουσα. Την ίδια ώρα ο πρώτος εναγόμενος, ……, οδηγούσε το με αριθμό κυκλοφορίας ... αυτοκίνητο ιδιοκτησίας του, που ήταν ασφαλισμένο για την έναντι τρίτων αστική ευθύνη στην δεύτερη εναγομένη ασφαλιστικής εταιρεία με την επωνυμία "...", κινούμενος στην ίδια οδό με αντίθετη κατεύθυνση προς Αγία Γαλήνη, με συνοδηγό την πεθερά του …… . Στο χιλιομετρικό αυτό σημείο η ανωτέρω οδός είναι διπλής κατευθύνσεως, με πλάτος οδοστρώματος 8 μέτρα, ευθεία μεγαλύτερη από 300 μέτρα, οριζόντια, με μια λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, πλάτους 4 μέτρων η καθεμία, που χωρίζονται με συνεχή διπλή διαχωριστική γραμμή και δεξιά κάθε λωρίδας κυκλοφορίας, μετά από μονή συνεχόμενη γραμμή (οριογραμμή), υπάρχουν ασφάλτινα ερείσματα 2,40 μέτρα το καθένα και μετά από αυτά προστατευτικές μπάρες ασφαλείας. Με ρυθμιστικές πινακίδες Ρ-32 που υπάρχουν και στα δύο ρεύματα κυκλοφορίας, η ανώτατη επιτρεπόμενη ταχύτητα ορίζεται σε 70 χλμ/ώρα. Οι καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν κατά τον παραπάνω χρόνο ήταν βροχή και χαλαζόπτωση κατά διαστήματα, γι` αυτό και η άσφαλτος ήταν υγρή, ενώ δεν υπήρχε τεχνητός φωτισμός. Η κυκλοφορία των οχημάτων ήταν αραιή και των πεζών ανύπαρκτη, ενώ η ορατότητα ως προς τις πορείες των οχημάτων δεν περιοριζόταν. Στο ανωτέρω χιλιομετρικό σημείο της Ε.Ο. Ηρακλείου - Αγίας Γαλήνης, ο ……., έχοντας αναπτύξει ταχύτητα 80-90 χιλ/ώρα περίπου, όπως τούτο και οι συνεπιβάτης υιός του κατέθεσε εξεταζόμενος στο ακροατήριό του, το οποίο, σε συνδυασμό με την ολισθηρότητα του οδοστρώματος από την βροχόπτωση και την χαλαζόπτωση και την κακή ανομοιόμορφη κατάσταση των ζαντών και ελαστικών που έφερε, καθώς αυτά ήταν διαφορετικού εργοστασίου, διαφορετικών διαστάσεων, διαφορετικού πέλματος και διαφορετικού βαθμού φθοράς σε κάθε τροχό (βλ. από 18.1.2012 έκθεση πραγματογνωμοσύνης …… και ……., πραγματογνωμόνων που διόρισε η Τροχαία …… και από Μαΐου 2013 έκθεση τεχνικής πραγματογνωμοσύνης ……, τεχνικού συμβούλου που όρισε ο πρώτος εναγόμενος) παρεξέκλινε της πορείας του προς αριστερά και εισήλθε διαγώνια στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας όπου ανέκρουσε με το αριστερό τμήμα του στο προστατευτικό στηθαίο του ρεύματος αυτού (προς Αγία Γαλήνη), με αποτέλεσμα να περιστραφεί περί τον άξονά του και να προωθηθεί στο μέσο περίπου του ρεύματος αυτού με κατεύθυνση προς Αγία Γαλήνη. Λίγο πριν ακινητοποιηθεί το εν λόγω όχημα, ο πρώτος εναγόμενος ……, που εκινείτο με το ΙΧΦ αυτοκίνητο με ταχύτητα 70 χιλ/ώρα περίπου (βλ. Από 23.4.2012 έκθεση πραγματογνωμοσύνης του ……, πραγματογνώμονα που διόρισε η Τροχαία …….), αντιλαμβανόμενος ενώ βρισκόταν σε μικρή απόσταση, την ανεξέλεγκτη πορεία του πρώτου αυτοκινήτου, πραγματοποίησε, πλην όμως ανεπιτυχώς, αποφευκτικό ελιγμό προς τα αριστερά και χωρίς να προβεί έγκαιρα και ταυτόχρονα σε τροχοπέδηση, με αποτέλεσμα να επιπέσει με το εμπρόσθιο δεξιό τμήμα του αυτοκινήτου του στο μέσο του οπίσθιου τμήματος του αυτοκινήτου που οδηγούσε ο ……, το οποίο, συνεπεία της σύγκρουσης και της φοράς που έλαβε από την κίνηση του άλλου οχήματος, αναστράφηκε και προσέκρουσε με την οπίσθια και αριστερή πλευρά του στις προστατευτικές μπάρες με φορά προς Ηράκλειο, σε απόσταση περίπου 7,30 μέτρων από το σημείο της σύγκρουσης των οχημάτων, ενώ το όχημα που οδηγούσε ο …… ακινητοποιήθηκε λίγα μέτρα παρακάτω. Συνεπεία της άνω σύγκρουσης, ο ……, που δεν έφερε ζώνη ασφαλείας, υπέστη τραυματικό αιμοθώρακα άμφω λόγω κακώσεων του θώρακος και συγκεκριμένα λόγω πολλαπλών καταγμάτων σε αμφότερα τα ημιθωράκια κατά την πρόσκρουση του θώρακα στο τιμόνι του αυτοκινήτου (βλ. Την από 23.1.2012 ιατροδικαστική έκθεση του ιατροδικαστή ……), με αποτέλεσμα να επέλθει ο θάνατός του. Οι ενάγοντες, οικογένεια του θύματος, ισχυρίζονται ότι το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο ……, είχε ακινητοποιηθεί πριν την σύγκρουση με το άλλο όχημα στο δεξιό της λωρίδας κυκλοφορίας προς Αγία Γαλήνη και μεσολάβησαν έκτοτε μερικά λεπτά πριν επιπέσει σε αυτό το όχημα του τελευταίου. Τούτο όμως δεν είναι αληθές διότι όπως προκύπτει από το σχεδιάγραμμα του ατυχήματος που συνέταξε η Τροχαία Ηρακλείου και δεν αμφισβητείται από τους διαδίκους, εντοπίσθηκαν θραύσματα γυαλιών προερχόμενα από το οπίσθιο τμήμα (οπίσθιο παρμπρίζ) του ΙΧΕ αυτοκινήτου στο μέσον περίπου του ρεύματος πορείας προς Αγία Γαλήνη, γεγονός που υποδηλώνει ότι το σημείο σύγκρουσης των δύο οχημάτων ήταν αυτό, στο μέσον περίπου, του ρεύματος κυκλοφορίας προς Αγία Γαλήνη και όχι στο δεξιό άκρο αυτού. Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση, το γεγονός της ακινητοποίησης του ΙΧΕ αυτοκινήτου δεν είναι τόσο καθοριστικό όσο ο χρόνος και η απόσταση που μεσολάβησαν από τότε που ο πρώτος εναγόμενος αντιλήφθηκε την αντικανονική πορεία του άλλου οχήματος μέχρι την μεταξύ τους σύγκρουση. Ο χρόνος δεν πρέπει να ήταν ολίγα δευτερόλεπτα και η απόσταση μικρή όπως συνάγεται σαφώς από την προανακριτική κατάθεση της Ε. Π., συνοδηγού του πρώτου εναγομένου, η οποία κατέθεσε επί λέξει: "Ξαφνικά από το αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας, δηλαδή με κατεύθυνση από Μοίρες προς Ηράκλειο είδα ένα κόκκινου χρώματος αυτοκίνητο να κινείται περίεργα. Φαινόταν ο οδηγός του αυτοκινήτου να έχει χάσει τον έλεγχο του οχήματός του και μάλιστα είπα στον γαμπρό μου "……… κοίτα εκείνο το κόκκινο αυτοκίνητο πως κινείται". Δεν πρόλαβα να τελειώσω την φράση μου και σε δευτερόλεπτα το κόκκινο αυτοκίνητο εισήλθε στο δικό μας ρεύμα κυκλοφορίας". Οι εναγόμενοι επίσης ισχυρίζονται ότι η σύγκρουση των δύο οχημάτων πραγματοποιήθηκε καθό χρόνο το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο …… εισερχόταν ανέλεγκτα στο ρεύμα κυκλοφορίας προς Αγία Γαλήνη, πραγματοποιώντας περιστροφές περί τον άξονά του. Ο ισχυρισμός όμως αυτό καταλύεται από το γεγονός ότι το κύριο σημείο πρόσκρουσης του οχήματος που οδηγούσε ο θανών είναι το μέσον του οπίσθιου τμήματος του συνεπεία της ακινησίας του με κατεύθυνση προς Αγία Γαλήνη και του άλλου αυτοκινήτου το εμπρόσθιο δεξιό τμήμα του, ενώ διαφορετικά η σύγκρουση δεν θα ήταν οπισθιομετωπική και επίσης από το ότι τα θραύσματα από τα γυαλιά του οπίσθιου παρμπρίζ του ΙΧΕ αυτοκινήτου ήταν συγκεντρωμένα και όχι διάσπαρτα σε διάφορες κατευθύνσεις όπως θα συνέβαινε σε περίπτωση μετωπικής πρόσκρουσης, σε περιστρεφόμενο όχημα. Ενόψει των ανωτέρω αποδειχθέντων, υπαίτιος της ως άνω σύγκρουσης και των συνεπειών της είναι ο θανών οδηγός ……, κατά ποσοστό 70%, διότι από έλλειψη της προσοχής που όφειλε και μπορούσε να καταβάλει, ως μέσος συνετός οδηγός, δεν οδηγούσε με σύνεση και διαρκώς τεταμένη την προσοχή του και είχε αναπτύξει υπερβολική ταχύτητα, πέραν του επιτρεπόμενου στην περιοχή ορίου και σε κάθε περίπτωση ανεπίτρεπτη για τις επικρατούσες συνθήκες (υγρό από βροχόπτωση και χαλαζόπτωση οδόστρωμα), με αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με την εκτός προδιαγραφών και μη σύννομη κατάσταση των ελαστικών του βήματος που έθεσε σε κυκλοφορία, να απωλέσει τον έλεγχο του αυτοκίνητου του, να υδρολισθήσει αυτό και να εισέλθει στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας με το ως άνω αποτέλεσμα του θανατηφόρου τραυματισμού του ιδίου, στο οποίο συνετέλεσε και το γεγονός ότι αυτός δεν έφερε ζώνη ασφαλείας (κατά παράβαση, των άρθρων 5 παρ. 8 περ. Α, 12 παρ. 1, 16 παρ. 1 και 4, 19 παρ. 1 έως 3 του ΚΟΚ). Συνυπαίτιος όμως του θανατηφόρου ατυχήματος είναι και ο πρώτος εναγόμενος, κατά ποσοστό 30%, διότι από έλλειψη της προσοχής που όφειλε και μπορούσε να καταβάλει, ως μέσος συνετός οδηγός, δεν οδηγούσε με σύνεση και διαρκώς τεταμένη την προσοχή του, ούτε ρύθμισε την ταχύτητά του ανάλογα με τις επικρατούσες προαναφερθείσες συνθήκες στην οδό, αλλά οδηγούσε με την ανώτατη επιτρεπόμενη ταχύτητα, ώστε δεν μπόρεσε να τροχοπεδήσει και εγκαίρως να εκτελέσει κατάλληλο αποφευκτικό ελιγμό για να αποφύγει την σύγκρουση των δύο οχημάτων (κατά παράβαση των άρθρων 12 παρ. 1 και 19 παρ. 1 έως 3 του ΚΟΚ). `Έτσι που έκρινε το Εφετείο, παραβίασε εκ πλαγίου τις ανωτέρω ουσιαστικού δικαίου διατάξεις με ανεπαρκείς αιτιολογίες που καθιστούν ανέφικτο τον αναιρετικό έλεγχο ως προς την ορθή ή μη εφαρμογή των κανόνων αυτών, ήτοι προς τη σωστή ή μη εξειδίκευση των αόριστων νομικών εννοιών της υπαιτιότητας και του αιτιώδους συνδέσμου, καν ειδικότερα, ως προς το ουσιώδες ζήτημα της συγκλίνουσας υπαιτιότητας του οδηγού του υπ` αρ. κυκλοφορίας ... φορτηγού περί την πρόκληση του ατυχήματος. Διότι α) Δεν προσδιορίζει πόση απόσταση χώριζε τα δύο οχήματα, κατά το χρόνο που το υπ` αρ. κυκλοφορίας ... αυτοκίνητο κινούμενο στην Ε.Ο. Ηρακλείου - Αγίας Γαλήνης με κατεύθυνση, προς Ηράκλειο, άρχισε να παρεκκλίνει της πορείας του προς τα αριστερά, λόγω απώλειας του ελέγχου του από τον θανόντα οδηγό του, ούτε πόσος χρόνος μεσολάβησε από τη στιγμή που ο εναγόμενος οδηγός του υπ` αριθμόν κυκλοφορίας ... αυτοκινήτου είχε τη δυνατότητα να αντιληφθεί την αντικανονική πορεία του αντιθέτως ερχομένου οχήματος μέχρι την επέλευση της σύγκρουσης ώστε να κριθεί αν θα μπορούσε να αποφευχθεί η σύγκρουση και β) ενώ δέχεται ότι ο εναγόμενος οδηγός του Ι.Χ. φορτηγού αυτοκινήτου, πραγματοποίησε ανεπιτυχώς, αποφευκτικό ελιγμό προς αριστερά, χωρίς να προβεί έγκαιρα και ταυτόχρονα σε τροχοπέδηση δεν διευκρινίζει αν υπήρχε δυνατότητα επιτυχούς διενέργειας αποφευκτικού προς τα αριστερά ελιγμού εν όψει του εύρους του οδοστρώματος, των καιρικών συνθηκών που επικροτούσαν, της κατάστασης της οδού και της αραιής κυκλοφορίας των οχημάτων, εάν αυτός προέβαινε ταυτόχρονα σε έγκαιρη τροχοπέδηση. Η περί πραγμάτων δε παραδοχή της προσβαλλόμενης απόφασης, ως προς τα καθοριστικότερα ζητήματα του χρόνου και της απόστασης που μεσολάβησαν από τότε που ο εναγόμενος οδηγός αντιλήφθηκε την αντικανονική πορεία του άλλου οχήματος μέχρι τη σύγκρουση, στην οποία στηρίζει την κρίση του περί (συν)υπαιτιότητας του οδηγού του φορτηγού αυτοκινήτου ενέχει ενδοιαστική διατύπωση και αιτιολογία ("ο χρόνος δε πρέπει να ήταν ολίγα δευτερόλεπτα και η απόσταση μικρή"), με αποτέλεσμα το αποδεικτικό πόρισμα της αναιρεσιβαλλόμενης να μη είναι αναμφίβολο. Έτσι το Εφετείο δεν υπέπεσε στην πλημμέλεια από το άρθρο 559 αρ. 1 ΚΠολ.Δ. όπως αποδίδεται με τον δεύτερο λόγο αναίρεσης, αλλά σε εκείνη από τον αριθμό 19 του ιδίου άρθρου. Επομένως, ο πρώτος λόγος της αίτησης αναίρεσης με τον οποίο προσάπτεται στην προσβαλλόμενη απόφαση η. πλημμέλεια από τον αριθμό 19 του άρθρου 559 του ΚΠολΔ. αναφορικά με το ουσιώδες ζήτημα της συγκλίνουσας υπαιτιότητας του εναγόμενου οδηγού του Ι.Χ. φορτηγού περί την πρόκληση του ατυχήματος πρέπει να γίνει δεχτός ως βάσιμος. Κατ` ακολουθία των ανωτέρω πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλομένη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση, που χρειάζεται διευκρίνηση, για περαιτέρω εκδίκαση στο ίδιο Εφετείο, διότι είναι δυνατή η συγκρότηση του από άλλον δικαστή εκτός από εκείνον που δίκασε προηγουμένως (άρθρο 580 παρ. 3 ΚΠολΔ), και να καταδικαστούν οι αναιρεσίβλητοι στη δικαστική δαπάνη των αναιρεσειόντων που κατέθεσαν και προτάσεις (αρθρ. 176 και 183 ΚΠολΔ). Τέλος πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή του παραβόλου του αναιρεσείοντες (άρθρο 495 παρ. 4 εδ ε` ΚΠολΔ). ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Αναιρεί την υπ` αριθμ. 72/2015 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Ανατολικής Κρήτης. Παραπέμπει την υπόθεση για περαιτέρω εκδίκαση στο ίδιο Εφετείο συντιθέμενο από άλλον δικαστή εκτός από εκείνον που δίκασε προηγουμένως. Καταδικάζει τους αναιρεσίβλητους στη δικαστική δαπάνη των αναιρεσειόντων την οποία ορίζει σε δύο χιλιάδες τριακόσια (2.300) ευρώ. Και Διατάσσει να επιστραφεί στους αναιρεσείοντες το παράβολο που κατέθεσαν με αριθμούς διπλοτύπων ..., ... (Δημοσίου) και ..., ..., ... (ΤΑΧΔΙΚ). ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 19 Ιουνίου 2017. ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, στις 4 Οκτωβρίου 2017. Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Σ.Τ.