ριθμός 662/2024
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Ε` Ποινικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Μαρία Λεπενιώτη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Σοφία Οικονόμου, Δημήτριο Τρά γκα, Κωστούλα Πρίγγουρη και Τριανταφύλλη Δρακοπούλου -Εισηγήτρια, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημα του στις 20 Οκτωβρίου 2023, με την παρουσία του Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Κωνσταντίνου Τζαβέλλα, (γιατί κωλύεται η Εισαγγελέας) και του Γραμματέως Γεράσιμου Βάλσαμου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου ........... κατοίκου …….. Φθιώτιδας, ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Ευθύμιο Καραΐσκο, για αναίρεση της υπ` αριθμ. 30/2023 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Πλημ/κών Λαμίας. Με υποστηρίζουσα την κατηγορία την …….. κάτοικο Γερμανίας, η οποία δεν εμφανίστηκε.
Το Τριμελές Εφετείο Λαμίας, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ` αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος, ζητάει την αναίρεση της αποφάσεως αυτής για τους λόγους που αναφέρονται στην από 18.4.2023 αίτησή του και με αριθ. εκθ. .../2023, που καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με αριθμό …./2023.
Αφού άκουσε
Τον Αντεισαγγελέα ο οποίος πρότεινε να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως και τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η κρινόμενη από 18.4.2023 αίτηση του ......… που ασκήθηκε με δήλωσή του ενώπιον του Γραμματέα του Ποινικού Τμήματος του Εφετείου Λαμίας, συνταχθείσας της υπ’ αριθμ. .../2023 σχετικής έκθεσης, για αναίρεση της υπ` αριθμ. 30/2023 απόφασης του δικάσαντος σε δεύτερο βαθμό Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Λαμίας, η οποία καταχωρήθηκε καθαρογραμμένη στο ειδικό βιβλίο του άρθρου 473 παρ. 3 του ΚΠΔ, στις 27.3.2023, και με την οποία αυτός καταδικάστηκε με την ελαφρυντική περίσταση του άρθρου 84 παρ. 2 εδ. α` ΠΚ (του πρότερου σύννομου βίου) για την αξιόποινη πράξη της ψευδούς βεβαίωσης σε ποινή φυλάκισης πέντε (5) μηνών, ανασταλείσα επί τριετία, έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα, καθόσον η 18.4.2023, ημερομηνία που ασκήθηκε αυτή (αίτηση αναίρεσης), αποτελεί την πρώτη εργάσιμη ημέρα, μετά την εξαιρετέα ημέρα της 16.4.2023 που είναι η καταληκτική 20η ημέρα της σχετικής προθεσμίας της και συνέπεσε χρονικά με την επίσημη αργία της εορτής του Πάσχα της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, καθώς εξαιρετέα ως επίσημη αργία ήταν και η αμέσως επόμενη αυτής ημέρα της 17.4.2023 (άρθρα 168 παρ 1 εδ. ε`, 466 παρ. 1, 473 παρ. 2 και 3, 474 παρ. 1, 2 και 4, 505 παρ. 1 στοιχ. α` ΚΠΔ), περιέχει δε ως λόγους αναίρεσης την έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας και την εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διάταξης (άρθρο 510 παρ.1 στοιχ. Δ` και Ε` ΚΠΔ). Επομένως, είναι παραδεκτή και πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω κατ’ ουσίαν. Σημειώνεται ότι η συζήτηση της υπόθεσης γίνεται σαν να ήταν παρούσα και η υποστηρίζουσα την κατηγορία η οποία καίτοι κλητεύθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα με επίδοση της υπ` αριθμ. ….../26.4.2023 κλήσης του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου στα χέρια του νομίμως διορισθέντος αντικλήτου της δικηγόρου Λαμίας ........, λόγω απουσίας της στο εξωτερικό (βλ. το από 4.5.2023 αποδεικτικό επίδοσης της Ανθ/νόμου ...............), δεν εμφανίστηκε κατά την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο (άρθρ. 515 παρ.2 του ΚΠΔ).
Η επιβαλλόμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 επ. ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η έλλειψη οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ` του ίδιου Κώδικα λόγο αναίρεσης, εκτείνεται όχι μόνο στην κρίση για την ενοχή αλλά περιλαμβάνει και την αναφορά των αποδεικτικών μέσων, από τα οποία το Δικαστήριο οδηγήθηκε στην καταδικαστική του κρίση και υπάρχει, προκειμένου για καταδικαστική απόφαση, όταν περιέχονται σ’ αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την ακροαματική διαδικασία, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του δικαστηρίου για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, οι αποδείξεις που τα θεμελίωσαν και οι σκέψεις, με τις οποίες έγινε η υπαγωγή των περιστατικών αυτών στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Η αιτιολογία αυτή μπορεί να συμπληρώνεται από το διατακτικό της απόφασης, με το οποίο το σκεπτικό αποτελεί ενιαίο όλο. Ως προς τα αποδεικτικά μέσα, ειδικότερα, αρκεί ο προσδιορισμός τους κατ’ είδος, χωρίς να απαιτείται αναλυτική παράθεσή τους και μνεία του τί προκύπτει από το καθένα χωριστά. Πρέπει, όμως, να προκύπτει με βεβαιότητα, ότι το δικαστήριο έλαβε υπόψη και συνεκτίμησε όλα τα αποδεικτικά μέσα και όχι μόνο μερικά από αυτά, κατ` επιλογή, προκειμένου να μορφώσει την καταδικαστική για τον κατηγορούμενο κρίση του. Για την βεβαιότητα δε αυτή αρκεί, όπως προεκτέθηκαν, να μνημονεύονται όλα, έστω κατά το είδος τους (μάρτυρες, έγγραφα κλπ), χωρίς ανάγκη ειδικότερης αναφοράς τους και μνείας του τί προέκυψε από καθένα. Η κατά το άρθρο 178 ΚΠΔ απαρίθμηση των αποδεικτικών μέσων κατά την ποινική διαδικασία, είναι ενδεικτική και αφορά τα κυριότερα από αυτά, χωρίς να αποκλείει άλλα (ΑΠ 325/2022, ΑΠ 294/2020, ΑΠ 510/2018, ΑΠ 2065/2017).
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της προσβαλλόμενης απόφασής του, με αριθμό 30/2023, το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Λαμίας, που δίκασε σε δεύτερο βαθμό, κήρυξε ένοχο, μεταξύ άλλων, τον κατηγορούμενο και ήδη αναιρεσείοντα, ………. για την αξιόποινη πράξη της ψευδούς βεβαίωσης, που φέρεται ότι τέλεσε στην ……... Φθιώτιδας στις 10.06.2015, και, αφού αναγνώρισε ότι συντρέχει στο πρόσωπό του η ελαφρυντική περίσταση του άρθρου 84 παρ. 2 περ. α` του ΠΚ (πρότερου σύννομου βίου), επέβαλε σ’ αυτόν ποινή φυλάκισης πέντε (5) μηνών, την εκτέλεση της οποίας ανέστειλε επί τρία (3) έτη.
Από τα πρακτικά της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, που παραδεκτώς επισκοπεί το Δικαστήριο για τις ανάγκες του αναιρετικού ελέγχου, προκύπτει ότι το Εφετείο στο αιτιολογικό της προσβαλλόμενης απόφασής του παραθέτει μόνο πραγματικά περιστατικά που θεμελιώνουν την ενοχή του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου για την παραπάνω πράξη Όμως, στην αρχή της αιτιολογίας της προσβαλλόμενης απόφασης και συγκεκριμένα στο προοίμιο του σκεπτικού αυτής δεν γίνεται παντάπασιν μνεία περί των ληφθέντων υπόψη αποδεικτικών μέσων (μάρτυρες, έγγραφα, απολογίες κλπ), στα οποία το Εφετείο στήριξε την καταδικαστική για τον κατηγορούμενο και ήδη αναιρεσείοντα κρίση του, ούτε από άλλη αναφορά του όλου περιεχομένου του αιτιολογικού της απόφασης προκύπτει, είτε ευθέως είτε διηγηματικώς, ότι λήφθηκε υπόψη και συνεκτιμήθηκε από το Δικαστήριο της ουσίας το σύνολο των αποδεικτικών μέσων, μολονότι από τα ανωτέρω πρακτικά διαπιστώνεται, ότι κατά την ακροαματική διαδικασία εξετάστηκαν ενόρκως δύο μάρτυρες υπεράσπισης, αναγνώσθηκαν τα αναφερόμενα έγγραφα και απολογήθηκαν οι δύο κατηγορούμενοι, ενώ, αντιθέτως, στο περιεχόμενο του αιτιολογικού γίνεται επιλεκτική αναφορά μόνο στην κατάθεση του μάρτυρα υπεράσπισης του κατηγορουμένου και ήδη αναιρεσείοντος για τη θεμελίωση της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2 περ. α` του ΠΚ που του αναγνωρίστηκε και όχι για τη θεμελίωση της κρίσης του περί ενοχής αυτού για την ανωτέρω αξιόποινη πράξη της ψευδούς βεβαίωσης, για την οποία καταδικάστηκε, χωρίς να συνάγεται με βεβαιότητα, όπως επιβάλλεται κατά τα εκτεθέντα στη μείζονα σκέψη, ότι αξιολογήθηκαν και τα υπόλοιπα αποδεικτικά μέσα. Ενόψει αυτών, η προσβαλλόμενη απόφαση στερείται της απαιτούμενης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας ως προς την έκθεση των αποδεικτικών μέσων, από τα οποία το Δικαστήριο της ουσίας κατέληξε στην ως άνω καταδικαστική κρίση του και ο από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ` του ΚΠΔ σχετικός πρώτος λόγος της αίτησης αναίρεσης είναι βάσιμος. Μετά δε την παραδοχή του λόγου αυτού, η αναιρετική εμβέλεια του οποίου καλύπτει το σύνολο της προσβαλλόμενης απόφασης, ως προς τον αναιρεσείοντα - κατηγορούμενο, παρέλκει η έρευνα των λοιπών λόγων αναίρεσης.
Περαιτέρω, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 111, 112 και 113 του ΠΚ, το αξιόποινο των εγκλημάτων εξαλείφεται με την παραγραφή, η οποία προκειμένου για πλημμελήματα είναι πέντε έτη και αρχίζει από τότε που τελέσθηκε η αξιόποινη πράξη. Η προθεσμία αναστέλλεται για όσο χρόνο διαρκεί η κύρια διαδικασία και έως ότου γίνει αμετάκλητη η καταδικαστική απόφαση, πάντως όχι πέραν των τριών ετών για τα πλημμελήματα. Από τις διατάξεις αυτές σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 368 εδ. σ` περ. β` και 511 του ΚΠΔ, προκύπτει ότι η παραγραφή ως θεσμός δημόσιας τάξης εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο σε κάθε στάση της ποινικής διαδικασίας, ακόμη δε και από τον Άρειο Πάγο, ο οποίος διαπιστώνοντας τη συμπλήρωση της παραγραφής μετά τη δημοσίευση της προσβαλλόμενης απόφασης και μετά την άσκηση της αναίρεσης, οφείλει να αναιρέσει την προσβαλλόμενη απόφαση και να παύσει οριστικά την ποινική δίωξη, λόγω παραγραφής, εφόσον η αίτηση αναίρεσης είναι τυπικά παραδεκτή, για το λόγο ότι ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα και περιέχεται σ` αυτή, ένας τουλάχιστον παραδεκτός λόγος αναίρεσης από αυτούς που περιοριστικά αναφέρονται στο άρθρο 510 παρ.1 του ΚΠΔ, ο οποίος κρίθηκε βάσιμος. Στην προκειμένη περίπτωση, η πράξη για την οποία κηρύχθηκε ένοχος ο κατηγορούμενος και ήδη αναιρεσείων, ήτοι η ψευδής βεβαίωση, τιμωρείται σε βαθμό πλημμελήματος και φέρεται ότι τελέστηκε την 10.06.2015. Το αξιόποινο του ως άνω εγκλήματος που είναι πλημμέλημα, εξαλείφθηκε λόγω παραγραφής που συμπληρώθηκε μετά τη δημοσίευση της προσβαλλόμενης απόφασης, αφού από την τέλεσή του (10.06.2015) μέχρι τη συζήτηση της υπόθεσης ενώπιον του παρόντος δικαστηρίου (20.10.2023), έχει συμπληρωθεί ο χρόνος της οκταετούς παραγραφής. Λαμβανομένου δε περαιτέρω υπόψη ότι η παραδεκτώς ασκηθείσα αίτηση αναίρεση του αναιρεσείοντος περιέχει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ` του ΚΠΔ σαφή και ορισμένο λόγο αναίρεσης, ήτοι της έλλειψης ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, που γίνεται δεκτός, πρέπει κατά το άρθρο 511 εδ. γ` του ΚΠΔ, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη καταδικαστική απόφαση κατά το μέρος που κήρυξε ένοχο τον δεύτερο κατηγορούμενο, για την αξιόποινη πράξη της ψευδούς βεβαίωσης και του επέβαλε ποινή φυλάκισης πέντε (5) μηνών, ανασταλείσα επί τριετία και (κατ` εφαρμογή του άρθρου 368 στοιχ. β` του ΚΠΔ) να παύσει οριστικά η κατά του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου ασκηθείσα ποινική δίωξη για την προαναφερόμενη αξιόποινη πράξη της ψευδούς βεβαίωσης, που φέρεται ότι τέλεσε την 10.06.2015, στην ………. Φθιώτιδας, μη συντρέχοντος λόγου παραπομπής της υπόθεσης στο Δικαστήριο που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΑΝΑΙΡΕΙ την υπ’ αριθμ. 30/2023 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Λαμίας, κατά το μέρος που κήρυξε ένοχο τον δεύτερο των κατηγορουμένων, για την πράξη της ψευδούς βεβαίωσης και του επέβαλε ποινή φυλάκισης πέντε (5) μηνών, ανασταλείσα επί τριετία.
ΠΑΥΕΙ οριστικά, λόγω παραγραφής, την ποινική δίωξη που ασκήθηκε κατά του...……..κατοίκου ……... Φθιώτιδας, για την αξιόποινη πράξη της ψευδούς βεβαίωσης και συγκεκριμένα για το ότι: «Στην …..…..... Φθιώτιδας, στις 10.06.2015, ενώ ήταν υπάλληλος που στα καθήκοντά του ανήγετο η σύνταξη και έκδοση δημοσίων εγγράφων, σε τέτοιο έγγραφο βεβαίωσε με πρόθεση ψευδώς περιστατικό που μπορεί να έχει έννομες συνέπειες. Πιο συγκεκριμένα, στον ανωτέρω τόπο και χρόνο, με την ιδιότητα του Αντιδημάρχου του Δήμου ..........., στα καθήκοντα του οποίου ανήγετο δυνάμει της με αρ. ...../25.9.2014 απόφασης του Δημάρχου .........., μεταξύ άλλων, η θεώρηση γνησίων υπογραφών, βεβαίωσε ψευδώς το γνήσιο της υπογραφής της εγκαλούσας και ήδη υποστηρίζουσας την κατηγορία στην ανωτέρω περιγραφόμενη αίτηση - υπεύθυνη δήλωση, παρά το γεγονός ότι υφιστάμενη υπογραφή στο συγκεκριμένο έγγραφο δεν τέθηκε ενώπιόν του και συνεπώς δεν γνώριζε αν ανήκε ή όχι στην εγκαλούσα και ήδη υποστηρίζουσα την κατηγορία. Το ως άνω δε περιστατικό που ψευδώς βεβαίωσε εν γνώσει του ο δεύτερος κατηγορούμενος........... παρήγαγε έννομες συνέπειες, καθώς ο πρώτος κατηγορούμενος .........δυνήθηκε ως περιγράφεται παραπάνω να χρησιμοποιήσει ακολούθως την ανωτέρω αίτηση - υπεύθυνη δήλωση, προσκομίζοντας την στη Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών Λαμίας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και συνακόλουθα κατόρθωσε να του χορηγηθεί αντίγραφο της άδειας κυκλοφορίας του με αριθμ......... οχήματος η κυριότητα του οποίου ανήκε κατά 95% στην εγκαλούσα και κατά 5% στη μητέρα αυτής ...........ώστε να δύναται ο πρώτος κατηγορούμενος ..........να χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο όχημα».
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 17 Νοεμβρίου 2023.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, την 11 Μαϊου 2024.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ